Giúp đỡ người bạn đồng hành là chó của bạn: Hướng dẫn phục hồi dây chằng bị rách ở chó

🩺 Hiểu về tình trạng đứt dây chằng ở chó

Dây chằng bị rách, đặc biệt là CCL (tương đương với ACL ở người), là chấn thương chỉnh hình phổ biến ở chó. Dây chằng này ổn định khớp gối, ngăn xương chày trượt về phía trước so với xương đùi. Khi CCL bị rách, nó sẽ gây đau, mất ổn định và cuối cùng là viêm khớp nếu không được điều trị.

Một số yếu tố có thể góp phần gây rách dây chằng, bao gồm tuổi tác, giống, cân nặng và mức độ hoạt động. Một số giống dễ bị chấn thương CCL do cấu tạo và di truyền của chúng.

Béo phì gây áp lực quá mức lên các khớp, làm tăng nguy cơ rách dây chằng. Các chuyển động xoắn hoặc nhảy đột ngột cũng có thể gây rách cấp tính, trong khi hao mòn mãn tính có thể dẫn đến thoái hóa dần dần dây chằng.

🔍 Nhận biết các triệu chứng

Việc xác định sớm các triệu chứng của dây chằng bị rách là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• ✔️ Đi khập khiễng hoặc khập khiễng đột ngột ở chân bị ảnh hưởng.
• ✔️ Khó khăn khi đứng dậy hoặc nằm xuống.
• ✔️ Cứng khớp, đặc biệt là sau khi nghỉ ngơi.
• ✔️ Sưng xung quanh khớp gối.
• ✔️ Giảm phạm vi chuyển động ở đầu gối.
• ✔️ Không muốn chịu trọng lượng lên chân bị thương.

Trong một số trường hợp, tình trạng khập khiễng có thể xuất hiện nhẹ lúc đầu và dần trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, điều cần thiết là phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ thú y để được chẩn đoán chính xác.

⚕️ Chẩn đoán và Đánh giá

Bác sĩ thú y sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện để đánh giá dáng đi, phạm vi chuyển động của chó và sờ nắn khớp gối. “Kiểm tra ngăn kéo sọ” và “Kiểm tra nén xương chày” thường được sử dụng để đánh giá độ ổn định của CCL.

Chụp X-quang thường được thực hiện để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra tình trạng khập khiễng, chẳng hạn như gãy xương hoặc viêm khớp, và để đánh giá mức độ thoái hóa khớp.

Trong một số trường hợp, các kỹ thuật hình ảnh tiên tiến như MRI có thể được khuyến nghị để xác nhận chẩn đoán và đánh giá các mô mềm xung quanh.

🛠️ Các lựa chọn điều trị: Phẫu thuật và không phẫu thuật

Phương pháp điều trị dây chằng bị rách phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm kích thước, độ tuổi, mức độ hoạt động của chó và mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Có cả phương án phẫu thuật và không phẫu thuật.

🔪 Các lựa chọn phẫu thuật

Phẫu thuật thường là phương pháp điều trị được ưu tiên cho những chú chó lớn hơn, năng động hơn vì nó mang lại cơ hội tốt nhất để phục hồi sự ổn định cho khớp gối. Các thủ thuật phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• ✔️ Phẫu thuật cắt xương cân bằng mâm chày (TPLO): Thủ thuật này làm thay đổi góc mâm chày, loại bỏ nhu cầu sử dụng CCL.
• ✔️ Tiến triển củ xương chày (TTA): Kỹ thuật này tiến triển củ xương chày, thay đổi cơ chế hoạt động của khớp gối.
• ✔️ Khâu bên: Khâu này bao gồm việc khâu một mũi khâu chắc chắn bên ngoài khớp để ổn định đầu gối.

TPLO và TTA thường được coi là hiệu quả hơn đối với các giống chó lớn và chó năng động, trong khi khâu bên có thể phù hợp với những con chó nhỏ hơn hoặc những vết thương ít nghiêm trọng hơn.

💊 Các lựa chọn không phẫu thuật

Có thể cân nhắc phương pháp điều trị không phẫu thuật cho những chú chó già, ít hoạt động hoặc khi phẫu thuật không phải là lựa chọn vì lý do y tế. Phương pháp này tập trung vào việc kiểm soát cơn đau và thúc đẩy quá trình chữa lành thông qua:

• ✔️ Nghỉ ngơi: Hạn chế hoạt động và cung cấp không gian yên tĩnh, thoải mái để chó nghỉ ngơi.
• ✔️ Thuốc giảm đau: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể giúp giảm đau và viêm.
• ✔️ Vật lý trị liệu: Các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh và cải thiện phạm vi chuyển động.
• ✔️ Quản lý cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên khớp.
• ✔️ Thực phẩm bổ sung cho khớp: Glucosamine và chondroitin có thể giúp hỗ trợ sức khỏe sụn.

Mặc dù phương pháp điều trị không phẫu thuật có thể mang lại hiệu quả tạm thời nhưng không giải quyết được tình trạng mất ổn định tiềm ẩn của khớp gối và có thể không ngăn ngừa được sự tiến triển của bệnh viêm khớp.

⛑️ Chăm sóc sau phẫu thuật: Giai đoạn quan trọng

Chăm sóc hậu phẫu đúng cách là điều cần thiết để phục hồi thành công sau phẫu thuật. Thực hiện cẩn thận theo hướng dẫn của bác sĩ thú y, có thể bao gồm:

• ✔️ Kiểm soát cơn đau: Dùng thuốc giảm đau theo chỉ định.
• ✔️ Chăm sóc vết thương: Giữ vết mổ sạch sẽ và khô ráo, theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng.
• ✔️ Hoạt động hạn chế: Hạn chế hoạt động ở những đoạn đi bộ ngắn, có kiểm soát bằng dây xích.
• ✔️ Vật lý trị liệu: Bắt đầu các bài tập nhẹ nhàng theo khuyến cáo của bác sĩ thú y hoặc chuyên gia phục hồi chức năng cho chó được chứng nhận.
• ✔️ Kiểm tra thường xuyên: Tham gia các cuộc hẹn tái khám để theo dõi tiến trình và giải quyết mọi lo ngại.

Điều quan trọng là không để chó liếm hoặc nhai vết mổ vì điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng và chậm lành. Có thể cần đến vòng cổ Elizabethan (hình nón).

💪 Phục hồi chức năng và Vật lý trị liệu

Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sức mạnh, tính linh hoạt và chức năng sau chấn thương dây chằng bị rách. Một chương trình phục hồi chức năng toàn diện có thể bao gồm:

• ✔️ Các bài tập có kiểm soát: Giới thiệu dần các bài tập như ngồi dậy, chuyển trọng lượng và đi bộ trên bề mặt không bằng phẳng.
• ✔️ Thủy trị liệu: Chạy bộ dưới nước hoặc bơi lội để giảm áp lực lên khớp.
• ✔️ Liệu pháp massage: Cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng cơ.
• ✔️ Liệu pháp laser: Giảm đau và giảm viêm.
• ✔️ Các bài tập về phạm vi chuyển động: Để cải thiện tính linh hoạt của khớp.

Một chuyên gia phục hồi chức năng cho chó được chứng nhận có thể xây dựng một chương trình cá nhân phù hợp với nhu cầu và tiến trình cụ thể của chó bạn.

⏳ Quản lý và phòng ngừa dài hạn

Ngay cả sau khi điều trị thành công, việc quản lý lâu dài vẫn rất quan trọng để ngăn ngừa tái phát chấn thương và giảm thiểu nguy cơ viêm khớp. Các chiến lược chính bao gồm:

• ✔️ Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các vấn đề về khớp.
• ✔️ Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục vừa phải, có kiểm soát để duy trì sức mạnh cơ và sức khỏe khớp.
• ✔️ Thực phẩm bổ sung cho khớp: Glucosamine, chondroitin và axit béo omega-3 có thể giúp hỗ trợ sức khỏe sụn.
• ✔️ Tránh các hoạt động có tác động mạnh: Hạn chế nhảy, vặn mình và các hoạt động khác có thể gây căng thẳng cho khớp gối.
• ✔️ Khám thú y định kỳ: Để theo dõi sức khỏe khớp và giải quyết sớm mọi vấn đề.

Cung cấp môi trường hỗ trợ, chẳng hạn như giường chỉnh hình và dốc, cũng có thể giúp giảm căng thẳng cho các khớp.